Oluşturduğumuz sanal makinelerimizi Disaster Site olarak belirlediğimiz sistemler üzerine yedeklememiz ve Production ortamımızda yaşanabilecek bir problem anında makinelerimizi Disaster Site üzerinde ayağa kaldırarak minimum kesinti ile çalışmaya devam edebilmemiz son derece önemlidir. Sanal makinelerimizi çalıştırdığımız server, storage, kablolama vs. bütün bileşenler tamamıyla yedekli çalışırken bu sistemler üzerinde çalışan makinelerinde kesinlikle yedekleniyor olması gerekmektedir. Makinelerimizin backup ya da replikasyonunu alarak sistemlerimizi güvende tutabiliriz. Bu yazımızda Veeam Backup & Replication üzerinde Replication Job oluşturma işlemleriyle devam edelim.
Veeam Backup & Replication uygulaması açtığımızda Home sekmesi seçildikten sonra üst tarafta bulunan sekmelerden Replication Job seçeneği üzerinden ya da boş bir alan üzerinde right-click ve sonrasında Replication Job seçeneği ile Replication Job oluşturma işlemine başlayabiliriz.
İlk pencerede oluşturacağımız Job için bir Name ve Description girebiliriz. Görselde belirtilen seçenekler default olarak işaretlenmemiş olarak karşımıza gelmektedir. İhtiyaçlar doğrultusunda bu seçenekler işaretlendiği takdirde sol taraftaki sekmelere üç adet yeni seçenek eklenecektir. Bahsettiğimiz gibi işaretlemek zorunda değiliz, ancak ihtiyaç duyulması halinde işimizi kolaylaştıran seçeneklerdir. Bu seçenekleri sırasıyla detaylı olarak inceleme fırsatı bulacağız.
Bahsedilen seçenekler işaretlendiği takdirde sol tarafta bulunan seçeneklerin değiştiğini gözlemliyor ve Name , Description girişleri yapıldıktan sonra “Next” seçeneği ile devam ediyoruz.
Bu sekmede replikasyonunu gerçekleştireceğimiz makine seçilerek devam edilir, kolaylık olması adına Search üzerinden VM name ile arama gerçekleştirilebilir.
Replikasyonunu gerçekleştireceğimiz VM/VMs seçimi yapıldıktan sonra “Total Size” bölümünde toplam boyut görüntülenmektedir. Sonrasında job içerisinde VM ekle, çıkar işlemleri yapıldığında boyuttan emin olmak istersek “Recalculate” seçeneği ile tekrar bir sağlama yapabiliriz. Datastore planlamamızı bu şekilde kontrollü olarak yönetebiliriz.
VM/VMs seçiminden sonra sağ tarafta “Exclusion” ve “Source” sekmeleri bulunmaktadır. Bu seçenekleri yine ihtiyaç doğrultusunda konfigürasyon için kullanmaktayız, editlemek kesinlikle mecburi değildir. Özet olarak bahsetmek gerekirse:
- Exclusions
Exclusions tam olarak oluşturduğumuz job içeriğinin dışında tutulacak yani yedeklenmesini istemediğimiz VMs veya Disks seçimi yapabileceğimiz sekmedir.
Örneğin bir Database makinesinin replikasyonunu gerçekleştireceğiz, bu makinenin disklerinden bir tanesi TempDB ve replikasyonunun yapılmasına gerek duyulmuyor ise bu diski replikasyonun dışında tutarak Bandwith ve job için tamamlanma süresinde ciddi bir kazanç elde edebiliriz. Benzer olarak makinemizin kullandığı pagefile dedike bir disk üzerinde çalışıyorsa bu tür disklerin replikasyon dışında tutulması aynı kazancı elde etmemizi sağlayacaktır. Disk seçiminin dışında job içerisinden VM/VMs seçerek istenilen süre boyunca replikasyonun dışında tutabiliriz.
Disk bazlı konfigürasyon yapmak istersek Exclusions sekmesinden sonra Disks seçeneği seçilir, konfigürasyon yapmak istediğimiz VM/VMs işaretlendikten sonra “Edit” seçeneği seçilir.
Bu aşamada karşımıza üç farklı seçenek çıkar.
- All Disks
Her job için default olarak uygulanan bu seçenekte VM/VMs için bütün diskler process edilir yani replikasyonu sağlanır.
- Disk 0:0 only (typically, system disks)
Makinenin sadece 0:0 ID’ sine sahip olan System diski process edilir. Örneğin sanallaştırma platformlarında makineye verilen ilk disk SCSI 0:0 olarak tanımlanmaktadır. İki diski bulunan bir makine için bu seçenek seçilirse sadece System diski replikasyona dahil olacaktır.
- Selected Disks
Bu seçenekte ise sadece process edilen disklerin ID’lerine göre seçim yapılır ve sadece seçilen diskler process edilir yani replikasyonu yapılır. Yapımıza göre IDE , SCSI , SATA, NVMe seçimi yapılır. Sanallaştırma platformlarında yaygın olarak SCSI kullanılmaktadır. Replik disklerin SCSI ID’lerine sanallaştırma platformları üzerinden kolayca erişilebilir. VMware için en basit yönetmiyle makine üzerinde “Edit Settings” ve sonrasında disk üzerinde seçenekler genişletilirse SCSI ID saptanmış olacaktır.
Destination için Host ya da cluster seçimi yapıldıktan sonra Resource Pool , VM folder ve Datastore otomatik olarak seçili gelecektir. Burda Veeam en çok free space boyutuna sahip Datastore için seçim yapar. Manuel olarak bu ayarların hepsi “Choose…” sekmesi üzerinden değiştirilebilir.
Veeam Backup & Replication ile replikasyonunu yaptığımız makineler Disaster Site üzerinde kapalı makineler olarak bulunur ve her Restore Point bir Snapshot zinciri olarak bu makineye eklenir. Production ortamdaki disk yapısı ne olursa olsun Default olarak Veeam uygulaması makineleri Disaster Site üzerine Thin disk yapısı ile göndermektedir. Production ortamımızda VM/VMs Thick disk yapısı ile çalışıyor ise makineler default olarak Disaster Site üzerine Thin olarak gönderileceğinden Disaster Site ile Production ortamdaki Datastore kullanım miktarlarında ciddi farklar oluşabilir. Makinelerin hangi disk yapısı ile gönderileceğini ayarlamak için “Pick Datastore” seçeneği ile istenilen konfigürasyon sağlanabilmektedir.
Makinemizin iki diski var ise bunlardan bir tanesini başka datastore, diğerini de farklı bir datastore üzerine gönderebilir, Disk Type seçeneği ile de bahsetmiş olduğumuz Thin – Thick seçimlerimizi yapabiliriz. “Pick Datastore” seçildikten sonra “Add VM”değişiklik yapmak istediğimiz makineler seçilirerek devam edilir.
- Datastore
“Add VM” ile eklediğimiz makineler seçildikten sonra sağ tarafa doğru sekme genişletilir ve VMDK , Configuration file dosyaları listelenir. Farklı datastore’lar üzerine göndermek istediğimiz VMDK, Configuration file seçilir ve “Datastore” seçeneği seçildikten sonra istenilen Destination datastore belirtilir. Resim-9’da free space miktarlarının farklı olduğu görülmektedir. Sebebi VMDK ve configuration file’lar başka datastore’lar üzerine gönderilecek şekilde konfigüre edilmiş olmasıdır.
- Disk type
Makinemizin Disaster Site üzerinde hangi disk yapısı ile bulunmasını bu sekmeden belirleyebiliyoruz. İstersek makine bazlı ya da disk bazlı işlem yapılabilir. Örneğin bir disk Thin ile gönderilebilirken diğer bir disk Thick disk yapısı ile Disaster Site üzerine gönderilebilir.
Makine ya da sadece VMDK seçildikten sonra “Disk type” seçeneği seçilir ve bu sekme üzerinden replikasyonunu yapacağımız VM/VMs için Disaster Site üzerine bulunmasını istediğimiz disk yapısını seçebiliriz.
Bu ayarları değiştirmek zorunda değiliz ancak Disaster Site mimarimiz ve kaynak durumlarımıza göre kullanılması fayda sağlamaktadır. Seçimlerimizi yaptıktan sonra “Next” ile devam ediyoruz.
Network sekmesinde ise VM/VMs için Source üzerinde hangi ethernet kartının Target üzerinde hangi ethernet kartı ile değişmesi gerektiğini belirtebiliriz. Örneğin Source üzerinde PROD_TEST isimli ethernet kartı ile çalışan makineler Disaster Site üzerine gönderildiğinde DR_TEST ethernet kartına sahip olsun diyebiliyoruz. Bir job içerisinde fakrlı networklerden makineler bulunabileceğinden bu sekmede birden fazla network için bu konfigürasyonu yapabiliriz. Tabi ki öncesinde ethernet kartlarımızı sanallaştırma platformları üzerinde oluşturmamız gerekmektedir.
Seçim yapıldıktan sonra “Next” ile devam edilir.
Production ortamda bulunan makineleri Disaster Site üzerine farklı IP adresleriyle göndermek istersek bu sekme üzerinden konfigürasyon yapabiliyoruz. Add seçeneği ile farklı farklı IP aralıklarını ya da tek bir IP belirtebiliriz. Aralık belirtirken 10.10.1.0 yerine 10.10.1.* yazmalıyız çünkü Veeam 10.10.1.0 yazdığımızda bunu Regular IP olarak algılamaktadır. Özet olarak range belirtirken kullanmaya alışmış olduğumuz ” 0 ” yerine ” * ” işaretini kullanmalıyız.
Örneğin Production ortamında 10.10.1.*\24 IP aralığında çalışan VM\VMs Disaster Site üzerinde 10.10.20.*\24 IP aralığında bulunsun diyebiliriz. Bu konfigürasyon sadece Windows işletim sistemine sahip makineleri etkilemektedir.
Test failover işlemlerinde kullanılımı kolaylaştırmaktadır.
İstenilen konfigürasyonlar yapıldıktan sonra “Next” ile devam edilir.
Job Settings sekmesinde ise Replica metadata dosyasının nerede tutulacağını, VM/VMs için disaster site üzerinde hangi suffix ile oluşacağını ve kaç restore point saklayacağımızı belirliyoruz. Metadata dosyası için repository seçimi default olarak seçili gelmektedir. Manuel olarak değiştirilebilir ancak deduplication storage appliance veya Scale-Out -Repository üzerinde metadata dosyası bulunamaz.
Suffix ise Disaster site üzerinde oluşacak olan replike makinemizin isminin sonuna eklenecek uzantıdır. Dilediğimiz gibi bir suffix yazıp ilerleyebiliriz. Örneğin “TEST ” isimli makinemiz “_replica” suffix ile replike edildiğinde Disaster Site üzerinde “TEST _replica” ismiyle replikasyon makinemiz oluşacaktır.
Advanced sekmesi tıklanıldığında ise Compression level, notification, Change Block Tracking (CBT) vs konfigürasyonunu yapabileceğimiz sekmeler bulunmaktadır. Yine aynı sekmede job çalışmadan önce veya çalıştıktan sonra script ekleyebiliriz.
Data transfer hattında zaten compression yapan teknolojiler kullanılıyorsa performans açısından backup, replikasyon toolları üzerinde compression seçeneğinin disable edilmesi gerekebilir.
Konfigürasyon tamamlandıktan sonra “Next” ile devam edilir.
Data Transfer sekmesinde ise replikasyonumuzu gönderirken kullanmak istediğimiz proxy seçimini yapabiliriz. Default olarak Source ve Target proxy’ler Automatic Selection seçili olarak gelmektedir ancak manuel konfigürasyon yapmak istersek “Choose” seçeneğinden sonra “Use the selected backup proxy servers only” işaretlenip Target ve Source proxy seçimlerini her job için yapabiliriz. Bir job için birden fazla proxy atanabilmektedir.
Aynı sekme altında Wan Accelerator seçimide yapılabilir tabi ki öncesinde Source ve Target üzerine Wan accelerator bileşeninin kurulması gerekmektedir. Bandwith olarak düşük değere sahip yapılarda kullanılması önerilmektedir. 20-30 Mbit değerinin üstünde bulunan bandwith değerlerine sahipsek Wan accelerator çok faydalı olmayacaktır.
Seçimler yapıldıktan sonra “Next” ile devam edilir.
Target ve destination arasında bandwith yetersiz veya replikasyonunu almak istediğimiz makine disk size olarak yüksek bir değere sahipse yani oluşturduğumuz job için tamamlanma süresi çok fazla zaman alacaksa bir alternatif olarak bu seçenek seçilmelidir. Kullandığımız uygulama snapshot mimarisi ile çalıştığı için Production olarak kullandığımız makinelerimizin üzerinde uzun süre snapshot tutmamız risk içermektedir. Örneğin VMware için bir sanal makinenin üzerinde 72 saatten uzun süre snapshot tutulmaması önerilmektedir. ( Bkz : https://kb.vmware.com/s/article/1025279 )
Bu durumda “Low connection bandwith” seçeneği bize iki farklı kolaylık sağlamaktadır. Bunlardan bir tanesi Replica Seeding , diğeri ise Replica Mapping seçeneğidir.
- Replica Seeding
Disaster site üzerinde replike edeceğimiz makine için bir backup bulunması ve bunu replikasyon anında seeding olarak seçersek sadece makinemizin repliksayona başladığı an ile backup dosyası ile arasındaki farklar Disaster Site üzerine gönderilir. Makinenin tamamı yerine sadece farkların gönderilmesi düşük hatta sahip yapılar için son derece önemlidir. “Get seed from the following backup repository” seçeneği ile backup bulunan repository seçilmesi yeterli olacaktır.
Örneğin replikasyonunu gerçekleştirmek istediğimiz makinenin local site üzerine bir yedeği alınır, bu yedek aradan bandwith’i çıkartarak yani bir storage cihazı vs. ile fiziksel olarak Disaster site üzerine taşınır ve seeding olarak seçilir veya daha önce Disaster Site üzerine backup bulunuyorsa bu işlemi uygulayabiliriz. Tabi ki Production VM ve backup arasındaki data farkının belirlenmesi için öncesinde bir data process işlemi gerçekleşecektir.
- Replica Mapping
Disaster site üzerinde replike edeceğimiz makinenin daha önce bir replikasyonu bulunuyorsa, bu sekme içerisinde replike makineyi mapping işlemiyle beraber job içerisine tanıtılır. Günün sonunda Production makinemiz ile Disaster Site üzerinde bulunan eski replike makinenin aralarındaki farklar hesaplanacak ve Veeam makineyi sıfırdan replike etmek yerine sadece aradaki farkları gönderecektir.
Bunun için “Map replicas to existing VMs” seçeneği işaretlendikten sonra makine seçilerek “Edit” seçeneği üzerine tıklanılır. Sonrasında Disaster Site üzerinde bulunan replike makine seçilir, kolaylık olması adına “Search” edilebilir.
Konfigürasyon yapıldıktan sonra “Next” ile devam edilir.
Default olarak işaretlenmemiş olarak gelen application aware özelliği enable edildiği takdirde SQL, Exchange, Oracle gibi applicationlar için daha tutarlı yedekleme yapmamızı sağlar. Bu işlem için makineye erişim problem olmayan “Credentials” seçilmelidir.
File Exclusions sekmesinde ise path belirterek file bazında exclusion sağlayabiliriz.
Bu sekmede ise oluşturduğumuz job için başlangıç saatleri, hangi günler çalışacağı, dilersek herhangi bir job tamamlandıktan sonra çalışması vs. ayarlarlamaları gerçekleştirebiliriz.
Automatic Retry ayarlamalarını yapabiliriz. Job hata verirse 3 kere tekrar et, her tekrar arasında 10 dakika bekle vs.
Not : Manuel olarak tetiklenen bir job automatic retry olmaz. Saadece schedule saatinde çalışmaya başlayan joblar automatic retry ayarlarını uygular.
“Backup Window” işaretlenirse job için çalışmaması gereken zaman dilimleri seçilebilir. Örneğin mesai saatleri için “Denied” verildiği takdirde job mesai saatleri içerisinde çalışmayacaktır.
Summary ise yaptığımız seçimler sonrasında özet olarak görüntüleyebileceğimiz son adımımızdır. “Run the job when I click Finish” işaretlenip “Finish” seçeneği seçilirse job başlama saatini beklemeden start olacaktır.